A) Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
Saltanat: Devlet yönetme yetkisinin bir ailede olması yada ülke yönetiminin babadan oğula geçmesidir.-1921 de kabul edilen anayasada devletin varlığının ulus egemenliğine dayandığı egemenliğin halka dayandığı belirtilmiştir.
Saltanatın kaldırılma nedenleri
-Saltanatın milli egemenliğe ters düşmesi
-İtilaf devletlerinin Lozan Konferansına İstanbul ve TBMM hükümetini birlikte davet edip karışıklık çıkarmak istemeleri
-Ülkede iki hükümetin bulunmasının milli menfaatlere ters düşmesi
Saltanatın kaldırılmasının sonuçları
-Egemenliğin halk adına TBMM nin temsil edeceği kabul edildi
-Saltanat ve halifelik ayrılınca halifelik siyasi gücünü yitirdi. siyaset dinden ayrılmış laiklik adımı atılmıştır.
-Osmanlı devleti kesin olarak sona ermiştir.
NOT: Saltanatın kaldırılması 1. TBMM nin tek inkılaptır.Son padişah Vahdettin' dir.
B) Cumhuriyet' in İlanı (29 Ekim 1923)
Cumhuriyet : Ulusun egemenliğini millet vekilleri aracılığıyla kullandığı yönetim şeklidir.
Demokrasi : Yurttaşların sivil ve siyasal haklarının buluduğu siyasal sistemdir.
Cumhuriyetin ilanında etkili olanlar
-Saltanatın kaldırılmasıyla ortaya devlet başkanı sorunu çıkması
-Uygulanmakta olan meclis hükümeti sisteminin bakan seçiminde sorun oluşturması
Cumhuriyetin ilanıyla : Başkanlık sorunu çözüldü , meclis hükümetinden kabine hükümetine geçildi , Rejimin yönetim şeklinin adı konuldu.
-Mustafa Kemal demokrasinin temsil edildiği en iyi yönetim sisteminin cumhuriyet olduğunu düşünmekteydi.
-Cumhuriyetin ilanıyla TBMM' de Mustafa Kemal Türkiye Cumhuriyeti' nin ilk cumhurbaşkanı olmuştur.
C) Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
Halife; Hz. Muhammed’in vefatından sonra devlet ve hükümet işlerini yürüten bilgelere denilmiştir.
Halifelik Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethinden sonra Osmanlı’ya geçmiştir.
- Osmanlı padişahları hem dini lider hemde siyasi lider olmuştur.
- 1922’de saltanatın kaldırılmasıyla henüz uygun ortam olmadığı için halifeliğin devamına karar verilmiştir.
- Son Osmanlı padişahı Vahdettin saltanatın kaldırılmasıyla ülkeyi terk edince İngilizler' in Vahdettin’in halifelik gücünden yararlanmasını önlemek amacıyla Abdülmecid’i halife ilan etti.
Halifeliğin Kaldırılma Nedenleri:
- Milli egemenlik anlayışıyla bağdaşmaması.
- Çağdaşlaşma ve laikleşme yolunda engel olarak görülmesi.
- Ulusal egemenlik pekişmiş eskiye rejime dönüş yolu kapanmıştır.
- Yeni Türk devletinin İslam dünyasında birliği sağlama gibi bir amacının olmadığı anlaşılmış. ( Dış ilişkileri olumlu etkilemiştir.)
D) Anayasa' nın Kabulü (20 Nisan 1924)
Yeni Türk Cumhuriyeti' nin kurulmasıyla beraber birde devletin yönetimi için anayasaya ihtiyaç vardı.1924' te Teşkilat-ı Esasiye adıyla ilk anayasa kabul edilmiştir.
BULMACA ZAMANI
CEVAPLARI